Zorgvastgoed: beschotten verdwijnen

De Nieuwsbrief van de Real Estate Academy SPRYG publiceerde een interview met Guy Tegenbos waarin die onder meer zegt dat de beschotten tussen de onderscheiden subsectoren van de zorgsector zullen verdwijnen; dat zal zich dan uiteraard ook voordoen in het zorgvastgoed.

 

De tekst is te lezen

 

 

Schotten Verdwijnen Bij Zorgvastgoed

Tot voor kort waren de vastgoedwereld, de zorgsector en overheid niet bekend met elkaars uitdagingen en problemen. Dat is aan het veranderen. SPRYG sprak met journalist Guy Tegenbos (van De Standaard) nadat hij als moderator het SPRYG-seminarie Zorgvastgoed België 2017 op 14 september begeleidde. We vroegen hem welke conclusies hij heeft getrokken over de zorgvastgoedwereld.

Alles verandert
Tegenbos: “Er verandert veel in deze wereld, zo ook in de zorg en in vastgoed. Ik zie drie grote ontwikkelingen. De eerste is dat de zorgaanbieders de kwaliteit van hun werk moeten bijstellen, omdat het publiek dat gebruik maakt van zorg verandert. Babyboomers krijgen door hun leeftijd steeds meer te maken met zorg. Daar verwachten ze veel van en ze zijn niet zo meegaand als hun ouders. Dat maakt dat als ze niet tevreden zijn, ze hun beklag doen en zelfs ervoor kiezen om elders de zorg te halen.”

Technologie heeft veel invloed
Tegenbos vervolgt: “De tweede ontwikkeling is dat technologie veel invloed heeft. Stel dat er een technologische ontwikkeling komt die dementerende ouderen helpt, dan ontstaat er 50% leegstand in de woonzorgcentra. Daar wonen nu veel demente ouderen, die bij een technologische doorbraak niet meer afhankelijk zijn van zorg. Daarnaast is er nu al steeds meer mogelijk aan assistentietechnologie. Denk aan allerlei appjes en sensoren die lichaamsfuncties meten. Dat gaat in de komende jaren veel impact hebben op de zorg.”

Zorgvastgoed moet flexibel zijn
De derde trend die Tegenbos ziet is een gevolg van de veranderingen in zorgdoelgroep en technologie. Het maakt dat er andere eisen aan zorgvastgoed worden gesteld. Tegenbos: “Als u iets doet in het zorgvastgoed moet het een flexibele oplossing zijn zodat een gebouw snel een andere bestemming kan krijgen.” Een voorbeeld daarvan hoorden we op het seminarie waar de case van het nieuwe ziekenhuis in Charleroi werd besproken. Het nieuwe fusieziekenhuis is ontstaan uit zes regionale ziekenhuizen. Het nieuwe gebouw heeft straks 30% minder bedden omdat er minder langverblijf in het ziekenhuis is. Tegenbos: “Dus maken ze de infrastructuur zo dat er later ook andere dingen met het ziekenhuisgebouw gedaan kunnen worden. Maar er zijn ook flexibele oplossingen nodig omdat er nieuwe formules op de zorgmarkt komen, die de traditionele aanbieders beïnvloeden. Zo is er in Antwerpen op initiatief van de horeca een zorghotel gebouwd.”

Is nu alles mogelijk in zorgvastgoed?
Tegenbos: “Op dit moment is het zo dat de regelgeving wat achterblijft op de vele ontwikkelingen. Investeerders twijfelen ook of ze moeten investeren in nieuwe takken van het zorgvastgoed. Daarbij is het mooi om te zien dat er toch mensen zijn die hun nek durven uitsteken. Op het seminarie sprak Kris Liesse, directeur Business Centre Antwerpen Haven, Real Estate en Institutionelen ING Belgium. Hij is zo’n voorloper. Zijn bank financiert assistentiewoningen zoals de andere banken. Maar hij vraagt naar een garantie voor de kwaliteit van de zorg ná oplevering. Hij doet dit om een zekerheid in te bouwen voor de waarde van zijn investering. Hij gaf daar twee redenen voor. Zijn eerste argument was dat er steeds meer assistentiewoningen komen en in sommige gebieden er zelfs een overschot lijkt te ontstaan. Daarnaast noemde Liesse de invloed van de babyboomers. Dit maakt dat er concurrentie komt tussen verschillende aanbieders van assistentiewoningen. Liesse vraagt om een garantie op goede zorg, om zo de waarde van zijn investering te borgen.”

Schotten verdwijnen
Het besef dat een goed gebouw alleen zijn waarde behoudt als er goede zorg wordt geleverd, is er zowel in de ouderen- als in de gehandicaptenzorg. Het publiek wordt kritischer naar de zorgverleners toe en men kan kiezen voor alternatieven. En als er geen alternatieven zijn, dan gaat men zelf alternatieven creëren en elders wonen. Tegenbos: “Er is veel keuze voor de oudere. De keuze varieert van het klassieke ouderenhuis, assistentiehuizen tot nieuwe vormen van wonen als zorghotels, collectief wonen en coöperaties. Er is dus veel dynamiek. Daarbij wordt die dynamiek nog eens vergroot door het verdwijnen van de traditionele schotten. Zo hoorden we op het seminarie van een woonzorgcentrum voor personen met een handicap waarin ook ouderen worden opgevangen; eerder al bleek dat er een woonzorgcentrum voor ouderen is waarnaast een kinderopvang is gebouwd. De grenzen verdwijnen tussen leeftijden, gehandicapten-, ouderenzorg en kinderopvang en dat geeft extra grote keuzevrijheid.”

Beleidswijzigingen op komst
Dirk Dewolf, de leidinggevende administrateur-generaal van het Agentschap Zorg en Gezondheid, gaf in zijn speech aan dat hij ziet dat na de gehandicaptenzorg ook de bejaardenzorg evolueert richting persoonsgebonden financiering. Tijdens het einddebat kwam hij met het nieuwtje dat het onderscheid tussen certificering van assistentiewoningen (‘erkend’ versus ‘aangemeld’) waarschijnlijk gaat verdwijnen. Men is nu bezig met de beleidsverandering, het besluit hierover zal spoedig vallen. Deze mededeling gaf flink beroering bij de aanwezigen. Tegenbos: “Ik zie het als een kans. Het gaat ervoor zorgen dat de kwaliteit van assistentiewoningen hoger wordt.”

Zijn deze ontwikkelingen voor iedereen positief?
Tegenbos: “Tijdens het debat rezen vragen over de sociale ongelijkheid. Zo zijn haast alle nieuwe initiatieven gericht op de laag van de gegoede middenklasse. Ik vraag me af wat de lagere sociale klasse kan kiezen. Hoe trekken we deze laag mee? De conclusie van de dag was dat we ons niet door die vaststelling moeten laten remmen, maar er wel over moeten nadenken wat we ermee moeten. Een oplossing is in deze turbulente tijd nog niet aanwezig.”

Geschreven door Helma van den Berg
SPRYG Real Estate Academy