Lukt het Maggie De Block of lukt het niet?

Het blijft spannend. Zal federaal minister van Volksgezondheid Maggie De Block slagen in haar Herculesopdracht: de financiering van de ziekenhuizen grondig hervormen en de betaling van de specialisten op een nieuwe leest schoeien?

Dat de regering haar gedwongen heeft voor de begroting 2017 haar dichtgenaaide zakken te openen en de artsen, de apothekers, de ziekenhuizen… extra te doen inleveren, heeft kwaad bloed gezet en heeft haar slaagkansen aangetast.

Bovendien is eerlijkheid geboden. Het is onwaarschijnlijk dat het lukt. Het zou ‘on-Belgisch’ zijn. De meeste grote hervormingen mislukken in dit land.

Er bestaan hiervoor vele trucs.

De eerste staat bekend als ‘de truc met de lolly’: men ontwijkt het echte probleem en geeft snoepjes die de druk wat wegnemen, maar vaak worden die nadien zelf een groot probleem. De bedrijfswagens zijn ingevoerd omdat men het echte probleem – de hoge fiscale druk op de midden- en hoge lonen – niet wou aanpakken; men kocht de zaak af met een snoepje: een goedkope auto. De gevolgen zijn elke ochtend en avond te merken op de wegen.

Een tweede truc zijn de zogenaamd voorlopige maatregelen: men doet een ingreep om de druk van het probleem op korte termijn even te verlichten, maar komt niet toe aan de echte oplossing. Als de automatische indexering van de lonen onze concurrentiekracht weer eens heeft doen ontsporen, past men een noodmaatregel – een indexsprong – toe, waarna het probleem niet meer urgent is, en er niets gebeurt, tot tien jaar later de zaak weer ontspoort en een indexsprong de zaak weer moet rechttrekken.

‘De vis verdrinken’ is een heel gekende truc. Men verplichtte de vòrige minister van Onderwijs, Pascal Smet, de hervorming van het secundair onderwijs te koppelen aan twee andere mega-dossiers: de schaalvergroting en de hervorming van de lerarenloopbaan. Dat pakket was zo zwaar, dat er geen enkele beweging meer in te krijgen was. Alles geblokkeerd.

In de onderwijssector zijn nog wel meer trucs te vinden. Het middenveld – de onderwijsnetten of de onderwijsvakbonden – een veto laten uitspreken, is zeer efficiënt.

Een variante daarop beleven we de voorbije jaren: als het dan toch eens lukt om bijna alle onderwijspartners min of meer op dezelfde lijn te krijgen, kan een regeringspartij zo moeilijk doen dat er ook nauwelijks iets van een hervorming van het secundair onderwijs in huis komt.

Wat ook nog kan in dit land is: een beslissing principieel goedkeuren, maar ze daarna niet uitvoeren. In 2000 werd een wet gestemd om in elke federale overheidsdienst een interne auditdienst op te richten. Waarna die wet in de laden werd opgeborgen.

Trucs te over dus om de Herculesopdracht van Maggie De Block te kelderen.

Toch is er nog hoop. Er is immers een vrij algemene sense of urgency. Iedereen beseft dat niet-hervormen het gezondheidssysteem en eenieders inkomen daaruit bedreigt.

Deze column verscheen in Artsenkrant van 20 januari 2017

http://www.artsenkrant.com